Pakistan’lı “üstad” Ebu’l-A’la el-Mevdudî’nin “Tefhimu’l-Kur’an” adlı bir tefsiri var. Bizim gençlik yıllarımızın da başucu kitaplarından olan bu tefsirin, Türkiye İslamcılarının zihinlerinin şekillenmesinde büyük etkisi olduğu malum. TIR’lar dolusu basılıp dağıtılan bu tefsir hemen her dindarın evinde bulunur. 1993-96 yıllarında Kayseri’de “Kur’an’ın gölgesinde” adıyla tefsir dersleri yaptığım...
İstanbul Sultanahmet Meydanı’ndaki “dikilitaşı” hiç gördünüz mü? “Ee, ne olmuş?” diyeceksiniz. Bu yazıda ona “bir başka açıdan” bakmayı deneyeceğiz. Kur’an’ın tarih, hayat ve tabiat ile tefsiri dediğimiz yöntem açısından… … Özellikle verili tarih, bilhassa da eski çağlar tarihi açısından… Verili tarih derken, eski çağlardan bugüne kalan kanıt ve kalıntıları kastediyoruz. “Bunun Kur’an tefsiri ile...
Çağrı filmindeki Medine’ye giriş sahnesini hatırlayın… Deve önde yürüyor, insanlar arkasından onu izliyor. Kasvâ (devenin ismi) kimin evinin önüne çökerse Hz. Peygamber orada kalacak. Bu sahne çok ilginçtir. Siyer kitaplarından sizin için derledim. Bakın neler oluyor… *** “Deve (Kasvâ) sağa sola baka baka ilerlerken Avf oğullarından İtban b. Malik ile Abbas b. Ubade devenin önüne gerildiler: “Ey...
Mağaradan şehre inen adam eşine “Beni örtün, beni örtün”dedi. Duyduğu sesler onu sarsmıştı. “Korkma”dedi eşi, “Sen öksüzü korursun, yoksulun yanında olursun ve asla yalan söylemezsin.” Ve ekledi: “Bu duyduğun İbrahim’e, Musa’ya, İsa’ya gelen ‘Namus-u Ekber’dir, korkma!” *** Bu sözler daha sonra “Mâûn” suresi oldu; “Dine yalan diyeni görmedin mi? Öksüzü hor görür. Yoksulu...
Kur’an’da “din günü” (yevmu’d-din) kavramı -birisi bir ayette iki kez olmak üzere- 12 yerde geçiyor. Bunları aşağıda tek tek sıraladım. Sağdan soldan duyduklarınızı unutun. Bakın, Kur’an “din günü” derken ne kastediyor. 1- “Hamd, Âlemlerin Rabbi’nedir. O Rahmân ve Rahîmdir. DİN GÜNÜ’NÜN mâlikidir. ” (Fatiha; 2-4) Hepimizin çok iyi bildiği Fatiha suresinde “Din gününün maliki” (Mâliki yevmu’d...
Bu makalede, İslam’ın “sosyal” özünü veya Kur’an’ın “sosyal” içeriğini, başka bir yönü ile daha göstermeye çalışacağım: Keffâretler… Keffâret, örtmek manasına gelen [kefer] kelimesinden türetilmiş. Bir hata sebebiyle meydana gelen günahı örten perde anlamında kullanılıyor. [Kâfir] de bu kökten. Allah’a değil; Mülkün Allah’a ait olduğuna inanmayan, bu gerçeği örten, bunu ısrarla reddeden...
Servet ve iktidar sahibi, Ebuzer’e şöyle dedi: “Kur’an’dan başka ayet yok mu ki Tövbe 34-35 ayetlerini her yerde okuyup duruyorsun?” (Tövbe; 34-35: Ey iman edenler! Hahamların ve rahiplerin bir çoğu, insanların mallarını hem haksızlıkla yiyor hem de onları Allah yolundan alıkoyuyorlar. Altını ve gümüşü biriktirip de (kenz) Allah yolunda infak etmeyenleri acı bir azabın beklediğini haber ver!. O...
Malum, Kur’an’da Bedevîler diye çevirilen “el-A’rab” kavramı var. Türkçe’de Bedevî; 1- Çölde yaşayan göçebe 2- Huysuz, ahlaksız anlamında kullanılıyor (TDK). Kur’an’da ne anlamda kullanılıp kullanılmadığına bakılmadan “yol yordam bilmez, kaba saba çöl Arabı” olarak biliniyor. Kur’an’da 10 (on) yerde geçiyor. Aşağıda hepsini tek tek verdim. Bakın, Kur’an’ın “Bedevîler” (el-A’rab) dediği kim? ***...
Kur’an’ın nuzül sırasına göre ilk “Hayır!” (Kellâ) veya aynı anlamda “Bilakis, hayır, öyle değil” (Bel) dedikleri acaba nedir? Bu önemli. Çünkü ilk neye hayır denmişse esas itiraz da onadır ve en önemli sorun olarak da o görülüyordur. Kur’an’da nuzül sırasına göre yaklaşık ilk 40 sure boyunca 16 “Hayır!” denilen sure yeri tespit ettim. Sure içlerindeki tekrarları da katarsanız 20’yi geçiyor. İlk...