Kur’an’da peygamber isimlerinin “İbrahim”, “Musa”, “Nuh” “Muhammed” şeklinde “mahalleden arkadaşıymış gibi” alabildiğine tek ve yalın kullanılması öteden beri çok dikkatimi çekmiştir. Bu konuda nicedir bir şey yazmak istiyordum…Acaba bu tür isimler Kur’an’da neden yalın geçiyor?Ben bunun bilinçli bir kullanım ve mesaj olduğunu düşünmekteyim.Oysa dini kültürümüzde bunun tam tersi bir durum var...
Başlıkta gördüğünüz sözcükleri çok duymuşsunuzdur.Fakat bu yazıda bu terimlere başka bir açıdan bakacağız.Kanımca, insanlık tarihinde “uygar/medenî yaşama” bu terimlerin ifade ettiği mana ile geçilmiştir.Eğer insanoğlunun zihninde “ev”, “hukuk” ve “ahlak” fikri doğmasaydı insanın hayvandan, şehrin ormandan farkı kalmayacaktı!Bakın nasıl…“Kıblem Ka’be’yi Beytullah” deriz. Yani “Yönüm Allah’ın evi...
Türkiye’de iktidar yalaklığı da pespaye muhalefet de köhnemiş “mahalle duvarlarının” arkasına sığınarak konuşuyor. Hal böyle olunca iktidar-muhalefet ilişkileri hiçbir zaman gerçekçi zeminde seyretmiyor.Oysa Türkiye değişiyor.Buna paralel olarak muhalefet anlayışının da değişmesi gerekmiyor mu“En büyük kamu” başlıklı yazımda “yeni muhalif dilin” hangi zeminde durularak üretilebileceğine dair...
Dikkat ederseniz, bunca gürültü arasında, mecbur kalmadıkça doğrudan gerilimli gündeme ilişkin yazmamaya çalışıyorum. Yazarsam bile on yıl sonra da okunabilecek yazılar çıkarmaya çalışıyorum. Yazdığım yazılar daha çok M. İkbal’in tavsiyesi doğrultusunda “İslam’da dini düşüncenin yeniden inşasına” yönelik… Ortalık kısmi sükunete de kavuşmuşken, kendi mecramda akmama ve epeydir beklettiğim bir...
“Kamu” sözcüğü eski (11. yy) Türkçe’deki “kamug”dan geliyor. Dil devriminden sonra Arapça “amme”nin yerine kullanılmaya başlanmış.Arapça’da “amme” deniyor; herkese, genele ait olan (amme), genel (umumî), genellikle (umumiyetle), millet, topluluk (ummet), genelin içinden çıkan (ummî), genel, tüm (âm), genelin konuştuğu Arapça (âmmice) vs…Batı dillerinde “pan” eki bu manayı veriyor; herkesin...
“Çete” TDK sözlüğünde şöyle tanımlanmış: “Yasa dışı işler yapmak veya etrafındakileri korkutmak amacıyla bir araya gelmiş topluluk…”“Haydut” ise şöyle: “Silahlı soygun yapan kimse…”Bu sözcüklerin Türkçe’ye Sırpça (çeta) ve Macarca’dan (hajdu) geçmiş olması da ilginç!Kur’an’da “ülkede fesat çıkaran dokuz çete” diyerek Hz. Salih’in kavminden, “ateşe çağıran liderler/çete elebaşları” diyerek de...
“Kur’an’a dönelim”, “Kur’an İslam’ı” vs. diye “Kur’an da Kur’an” deyip durmaktan dillerde tüy bitiren söylemleri biliyorsunuzdur. Olumlu işlevi olmuştu bir ara ama artık kabak tadı vermeye başladı. Gayet sığ, derinliksiz ve yavan kalıyor. Artık şöyle denmeli: İyi de “Hangi Kur’an”? Yanlış anlaşılmasın; birden fazla Kur’an olduğunu kastetmiyorum. Birtane Kur’an var; tamam, başımız gözümüz üstüne…...
Benim gözümde Mustafa Kemal Paşa, yaşadığı tarihsel şartlar nedeniyle yıkılış ve yok oluş dönemi millet ve devlet aklının bir ürünüydü. Altı yüzyıllık bir imparatorluğun dağılacağı görülünce, millet ve devlet aklı harekete geçmiş ve “kendinden zuhur diyalektiği” ile kendi rahminde yeni bir doğum var etmiştir. Bu doğumu...
İster “türban” deyin, ister “başörtüsü”…İster “yemeni” deyin, ister “yaşmak”…İster “Türban ayrı başörtüsü ayrı” deyin, ister “Bu ikisi aynı şey”…İster “Kur’an’da başörtüsü yok” deyin, ister “Başörtüsü Allah’ın emri”…Bütün bu iddia ve savunmaların artık bir anlamı kalmadı.Çünkü…“Bu dünyanın direği yok, merhameti yüreği yok, klavuzun gereği yok, yolun sonu görünüyor…” *** Saçını, tek teli...
Gündelik hayatta çok sık rastladığımız “Din ayrı dünya ayrı”, “Dini bu işlere bulaştırma”, “Yine mi dini konular?”, “Hoca camide” veya “Dünyaya çok daldık, biraz da dinden bahset” gibi serzenişlerle kendini ele veren bilinçaltımızdaki “din anlayışının”, bizim coğrafyalarda, iki bin senedir değişmeyen bir algılamaya dayandığını düşünmekteyim.Dinden bahsetmeyi, yaşayan hayattan ayrı bir buud...