“Firavun” ismi Kur’an’da tam 74 kez geçer. 70’li yılların muhafazakâr dergilerinin başlık altında geçen ifadesiyle; dinî, millî, ilmî, siyasî, iktisadî ve ictimaî bir “kenz” (biriktirme) ve “temerküz” (merkezileştirme) karakteri olarak betimlenir. Bütün zamanlara ve mekanlara taşınabilsin diye mümkün mertebe yer ve mekan isimlerinden arındırılarak anlatılır. Kitab’ın en güncel, en yaşayan...
Eski Mısır’da güçten düşen Firavun öldürülürdü. Firavun güçlü olmak zorunda olduğu için, hastalık, felç vs. halinde güçsüz görüneceği ve “tanrılık” özelliği zedeleneceği için öldürülür ve yerine güçlü olan getirilirdi. Firavun güçlü, otoriter ve “kodum mu oturtur” durumda olmak zorundaydı. Zaten Firavun’a onun için “Tanrı Ra’nın gözü/oğlu”(Fi-Ra-Vun) denmekteydi. Buna karşın Firavun’un da...
Önce “kalfalık” döneminden itibaren yazdıklarımızı hatırlayalım: “Bu saflaşmada her şey birbirine karışıyor, yeniden şekilleniyor. Dünün muhalifleri bugünün statükocuları, dünün mazlumları bugünün zalimleri, dünün yoksulları bugünün zenginleri, dünün muktedirleri bugünün ezilenleri haline geliyor. Dünün merkezi bugünün çevresi, dünün “yalınayaklısı” bugünün “tesbihli monşeri” oluyor. (bkz...
Kur’an’ı okuyuşumuz, mezar ve tapınak kitabı değil; gerçek hayat kitabı zaviyesinden olduğundan, böyle güncel meselelere dair yol göstermeleri oradan çıkarmamız garip karşılanmamalı… Bu nedenle “Her konuya dini (Kur’an’ı) karıştırma” demenin benim açımdan hiçbir manası yok… Kur’an’da “mele’” ve “mütref” kavramları geçer. “Kavmin zenginlikten şımarmış ileri gelenleri” demektir. Bir...
Pakistan’lı “üstad” Ebu’l-A’la el-Mevdudî’nin “Tefhimu’l-Kur’an” adlı bir tefsiri var. Bizim gençlik yıllarımızın da başucu kitaplarından olan bu tefsirin, Türkiye İslamcılarının zihinlerinin şekillenmesinde büyük etkisi olduğu malum. TIR’lar dolusu basılıp dağıtılan bu tefsir hemen her dindarın evinde bulunur. 1993-96 yıllarında Kayseri’de “Kur’an’ın gölgesinde” adıyla tefsir dersleri yaptığım...
İstanbul Sultanahmet Meydanı’ndaki “dikilitaşı” hiç gördünüz mü? “Ee, ne olmuş?” diyeceksiniz. Bu yazıda ona “bir başka açıdan” bakmayı deneyeceğiz. Kur’an’ın tarih, hayat ve tabiat ile tefsiri dediğimiz yöntem açısından… … Özellikle verili tarih, bilhassa da eski çağlar tarihi açısından… Verili tarih derken, eski çağlardan bugüne kalan kanıt ve kalıntıları kastediyoruz. “Bunun Kur’an tefsiri ile...
Çağrı filmindeki Medine’ye giriş sahnesini hatırlayın… Deve önde yürüyor, insanlar arkasından onu izliyor. Kasvâ (devenin ismi) kimin evinin önüne çökerse Hz. Peygamber orada kalacak. Bu sahne çok ilginçtir. Siyer kitaplarından sizin için derledim. Bakın neler oluyor… *** “Deve (Kasvâ) sağa sola baka baka ilerlerken Avf oğullarından İtban b. Malik ile Abbas b. Ubade devenin önüne gerildiler: “Ey...
Mağaradan şehre inen adam eşine “Beni örtün, beni örtün”dedi. Duyduğu sesler onu sarsmıştı. “Korkma”dedi eşi, “Sen öksüzü korursun, yoksulun yanında olursun ve asla yalan söylemezsin.” Ve ekledi: “Bu duyduğun İbrahim’e, Musa’ya, İsa’ya gelen ‘Namus-u Ekber’dir, korkma!” *** Bu sözler daha sonra “Mâûn” suresi oldu; “Dine yalan diyeni görmedin mi? Öksüzü hor görür. Yoksulu...
Kur’an’da “din günü” (yevmu’d-din) kavramı -birisi bir ayette iki kez olmak üzere- 12 yerde geçiyor. Bunları aşağıda tek tek sıraladım. Sağdan soldan duyduklarınızı unutun. Bakın, Kur’an “din günü” derken ne kastediyor. 1- “Hamd, Âlemlerin Rabbi’nedir. O Rahmân ve Rahîmdir. DİN GÜNÜ’NÜN mâlikidir. ” (Fatiha; 2-4) Hepimizin çok iyi bildiği Fatiha suresinde “Din gününün maliki” (Mâliki yevmu’d...