Vay Onların Haline

Kur’an’da 29 yerde “Vay onların haline!” yani “Yazıklar olsun, mahvoldu onlar!” anlamında müthiş derecede “sarsıcı” uyarı ve ikazlar var.

Bunların neler olduğunu merak ettim ve  tek tek bularak nuzül (iniş) sırasına göre dizdim.

Baktığımızda “Vay onların haline” denilenler günceliğinden hiçbir şey kaybetmiş değil…

Bakın, Mekke’den Medine’ye doğru 23 yıl süren vahyin iniş sürecinde kimlere “Vay onların haline!” denmiş.

***

[ “En küçük yardımı dahi geri çevirerek, gösteriş yaparak ve kuru kuruya yatıp kalkarak namaz kılanların vay haline!” Maun; 107/ 4-7 ]

Çok ilginç, nuzül sırasına göre Kur’an’ın “Vay onların haline” ikazını yönelttiği ilk muhatap “namaz kılanlar”…

Yani Kur’an “Vay onlara haline!” demeye ilk “dindarlık tezahürü sergileyenlerden” başlıyor. Çünkü bütün otoritelere göre bu sure (Maun) vahyin ikinci yılında ve tamamı bir anda nazil olmuştur. Sure, bütünüyle, o günkü Mekke’ye egemen “Yeda Ebu Leheb”e yöneliyor.  Yani Ebu Leheb’in başını çektiği 7-8 tefeci bezirgandan oluşan “çetenin” elebaşlarından olan Ebu Cehil’i hedef alıyor. Çünkü bunlar da kendilerince bir dindarlık tezahürü içindeydiler.

Dahası büyük müfessir Ebu Muslim İsfehani’ye göre Ebu Cehil namaz kılmaktaydı. Ebu Cehil’in namazı (salâtı) şöyleydi: Kabe’ye gelip saygıyla duruyor (kıyam), övücü sözler söylüyor (kıraat), eğiliyor (ruku) ve yere kapanıyordu (secde)…

Hz. Peygamber’in, bunu, putları inkar ederek ve yalnızca Allah için yaptığını görünce çılgına döndü. Onu engellemeye kalktı (Alak; 96/9-10).

İşte Maun suresi onu ve tarih boyunca onun gibi olanları/olacakları deşifre ediyor.

Yani Kur’an “Vay haline” demeye “Namazlı Ebu Cehiller”den başlıyor…

Ve (bugün için) demek istiyor ki: Komşusu açken tok yatanların, insanlar açlık sınırındayken villâ üstüne villâ alanların, sokaklar dilenci, öksüz, yoksul, garip, gureba doluyken bu villâlarda sabahlara dek yünlü seccadelerde namaz kılanların vay haline! Mazlumun ahı arşı alaya yükselirken, yoksulun açlığı yeri delerken, öksüzün ağlaması arşı çatlatırken sadece kıldıkları namazlara güvenerek cennetin kapısına koşanların vay haline!

Onlar işin gösterişindedirler. Kıldıkları namazda, yaptıkları duada hayır yoktur. Kürsülerden nutuk atmaya bayılırlar. Mükellef sofralarda tıka basa doyup “elhamdülillah” çektikten sonra, “Mübarek sahabe efendilerimiz açlıktan karnına taş bağlardı” diye ağlamaklı ağlamaklı konuşurlar. Kandil gecelerinde, gülyağı kokuları arasında sahabe hayatı anlatırlar. “Sünnettir inşallah” diye tabağın kenarında hiçbir şey bırakmadan yedikçe yerler ama tabağın içindekini başkasıyla bölüşmeyi hiç düşünmezler. Her yemekten sonra “huril-ıyn” duaları ederler; ev üstüne ev, eş üstüne eş isterler. Nedense her şeye kendilerini lâyık görürler. Kendileri dururken başkası akıllarından bile geçmez. Allah güzel ve zengin nimetlerini nedense hep onlar üzerinde görmekten hoşlanır. Bunlar hem namaz kılarlar, dindar görünürler, hem de bir kapitalistten daha beter mal, mülk ve para düşkünüdürler. En küçük yardımları yapmakta bile pintilikte üzerlerine yoktur. Barlarda, pavyonlarda para harcayamazlar ama saray yavrusundan evlere milyarlar dökerler. Hırslarını maldan mülkten, gösterişten, güçlü görünmekten çıkarırlar. Bir şeyi vermek onlardan kerpetenle etlerini koparmak gibi gelir. Dıştan namazlı niyazlı içten zavallı bir dindarlık… Dışı Müslüman içi kapitalist bir ehli-namazlık…

Bu halleriyle Allah’a değil güce ve güçlüye taparlar. Kendinden güçlü olana köle, kendinden zayıfa karşı da Firavun kesilirler. Boyuna, Allah’ın kendine özel olarak verdiğini sandığı zenginliğine “elhamdülillâh” çekip burnunun ucundaki açı, yoksulu bir türlü göremezler. Yoksulluk, ezilen, emek vs. lâflarını duyunca “solculuk” yapıldığını zannederler. “Müslüman güçlü olacak, her şeyin en iyisini giyecek, en iyi yerlerde oturacak” deyip dururlar. “Ben Müslümanın zengin olanını severim” diye de kafasına uygun hadis uydururlar. Vay bunların haline!

[ “ (Yoksullarla) alay eden her kişinin vay haline! Ki o mal toplar ve sayar da sayar. Sanır ki malı onu sonsuza dek yaşatacak.” Hümeze; 104/1-3]

Yani insanların açlığı, yoksulluğu ve çaresizliği ile alay edenlerin vay haline!  Derisinin rengine, bölgesine, yaşadığı eve, giyimine, kuşamına, kaşına, gözüne bakarak alay edenlerin, özürlü olmalarıyla dalga geçenlerin vay haline! Paracıklarını saya saya bitiremeyenlerin, dönüp dönüp tekrar sayanların, saydıkça keyif alanların, onlarla küçük tepeleri ben yarattım havalarına girenlerin vay haline! İnsanlara tepeden bakanların, yoksulları böcek gibi görüp Mammon’a (paraya, altına) tapanların ve para hışırtısından ibadet zevki alanların, dönüp dönüp tekrar sayarak ayin yapanların vay haline!

[ “Bilir misin, nedir ayırma günü (yevmu’l–fasl)? O gün yalan diyenlerin vay haline!” Mürselat; 77/8-15]

Yani bilir misin haklı ile haksızı, zalim ile mazlumu, güçlü ile zayıfı, paraya tapanlarla Allah’a tapanları, haram yiyenle helalinden geçineni, günahkar ile namusluyu, üçkağıtçı ile dürüstü, gerçek ile sahteyi, avanta ile emeği, devletin malı deniz diyen ile alınteri ile geçinen emekçiyi, insana kıyan ile insanı yücelteni, riyakar ile samimiyi, din üzerinden mal yığınla, malını din için tüketeni ayıracak günün ne olduğunu bilir misin? O gün bu dünyada bir gün gelecek, öbür dünyada ise mutlaka gelecek. “Böyle bir gün yok, ne yaparsam yanıma kâr” diyenlerin vay haline!

[ “Biz göğü, yeri ve arasındakileri boş yere yaratmadık. Cehennemi boylayacak o kâfirlerin vay haline! Sad; 38/27]

Yani hayat boş, her şey boş, hayatın anlamı şarap ve kadındır diyenlerin, Moğol orduları gibi hayatın anlamını “Düşmanın kadınlarını ele geçirme” felsefesinde görenlerin, hazza ve şehvete tapanların, arzularına köle olanların, eğlenceyi ayin sayanların, ne cennet var ne cehennem; ye, iç eğlen diye oyunda oynaşta olanların vay haline!

[ “İşte hakkında tartışıp durdukları Meryem oğlu İsa hakkındaki gerçekler bunlardan ibarettir. Allah’ın oğul edinmesi olur şey değildir. Allah bu gibi şeylerden uzaktır. Allah bir iş ve oluşa karar verdimi ona sadece “Ol” der o da olur. İsa’nın dediği hep şuydu: “Allah benim de Rabbim sizin de Rabbinizdir. Onun için hep O’na ibadet ediniz. İşte doğruluk ve dürüstlük yolu budur.” Hal böyleyken bir takım gruplar kendi aralarında çekişip duruyorlar. Büyük gün gelip çattığı zaman vay onların haline!” Meryem; 19/34-37]

Yani insanlardan kimisi “İsa bir isyancı, sahtekâr ve veled-i zinadır” diyerek, kimisi “O bir tanrıdır/tanrının oğludur; bizim için kendini feda ederek insanlığı ölüm yargısından kurtarmıştır” diyerek, kimisi de “Öldükten üç gün sonra dirilmiştir. Tanrı onu göğe çekmiştir, kıyamete yakın dünyaya geri dönecektir” vs. şeklinde avunup duranların vay haline!

[ “Allah’ın göğsünü İslâm’a açtığı kimseye Rabbinden bir aydınlanma gelmiş değil midir? O halde Allah’ı unutmaktan yürekleri kararmışların vay haline!” Zumer; 39/22]

Yani Allah’ı (halkı) unutmaktan yüreği kararmışların, vicdanı donmuşların, aklı tutulmuşların, zihni dumura uğramışların vay haline! Kalpleri bomboş olanların, gözleriyle göremeyen, kulaklarıyla işitemeyen sağırların, körlerin, dilsizlerin vay haline! Allah’ın kavlî ve kevnî ayetlerini çoban sesini bağırtı sanan sürüler gibi algılayanların vay haline! Hayatlarında bir kez olsun “Allah var, ölüm hak” diyemeyenlerin vay haline! Vicdansızların, akılsızların, yüreksizlerin vay haline!”

[ “Şöyle diyorlar: “Kalplerimiz bizi çağırdığın şeye karşı kapalıdır. Kulaklarımızda da sağırlık var ve seninle aramıza bir perde çekilmiştir. İstediğini yap, biz bildiğimizi okumaya devam edeceğiz.” Söyle onlara: “Ben sadece sizin gibi bir insanım. Bana tanrınızın Tek Tanrı olduğu vahyolunuyor. O’nun yolunda dosdoğru yürüyün ve bağışlamasını dileyin. Ortak koşanların vay haline!” Fussilet; 41/2].

Yani “Ne söylenirse söylensin, duymayız, anlamayız” diyenlerin, “Söylenenlere kulaklarımız sağır, kalbimiz perdeli; sadece bizim bildiğimiz doğrudur, gerisi kesinkes yanlıştır” diyenlerin, önyargı putlarını bir türlü kıramayanların vay haline!

[ “İsa söze dayalı apaçık deliller ile geldiği zaman “Ben size bilgelik getirdim, anlaşmazlığa düştüğünüz şeylerin bir bölümünü açıklamak üzere geldim. Onun için Allah’ın öfkesini çekmekten sakının ve bana uyun. Allah benim Rabbim, sizin de Rabbiniz ancak O’dur. Onun için hep O’na ibadet edin. İşte bu tek doğru yoldur” dedi. Sonra o gruplar kendi aralarında ayrılığa düştüler. Acı bir günün azabından dolayı vay o zalimlerin haline!” Zuhruf; 43/63-65].

Yani İsa’nın vefatından sonra onun ardından gelen kimi guruplar İsa hakkında ayrılığa düştüler. Farklı farklı görüşler savunmaya başladılar. Kimi İsa’nın Tanrı’dan bir parça olduğunu, kimi Tanrı’nın oğlu olduğunu, kimi ölüp üç gün sonra dirildiğini, göğe çekildiğini, şu an gökte Tanrı’nın sağ yanında oturup dünyayı gözetlediğini, kimi kıyamete yakın gökten dünyaya geri döneceğini savunmaya başladı. Eski dünya dinlerinin “ölüp dirilen Tanrı” (Mısır), “gökte yaşan Tanrı oğulları” (Sümer/Akkad/Babil)  “efsanevî büyük kurtarıcı” (Hind/Cayna) inançlarına geri dönerek İsa’yı onlara âlet ettiler. İsa bunlardan beridir, bu tür guruplarla alâkası yoktur. İsa’nın apaçık mesajı şuydu: “Ben size bilgelik getirdim, anlaşmazlığa düştüğünüz şeylerin bir bölümünü açıklamak üzere geldim. Onun için Allah’ın öfkesini çekmekten sakının ve bana uyun. Allah benim Rabbim, sizin de Rabbiniz ancak O’dur. Onun için hep O’na ibadet edin. İşte bu tek doğru yoldur…” Bunu bırakıp oğul/mesih/mehdi muhabbetlerine dalanların vay haline!

[ “Allah’ın ayetleri karşısında okunurken bal gibi duyar da kibrinden sanki hiç duymuyormuş gibi umursamaz davranır. Ayetlerimizden bir şey öğrendiği vakit onu alaya alır. İşte onları aşağılık bir azap bekliyor. Her kendini aldatan günahkârın vay haline!” Casiye; 45/7].

Yani Allah’ın ayetlerini alaya alanların, peygambere “Malımızda mülkümüzde gözü var” diyenlerin, “Vahiy almak buna mı kaldı, iki şehirden birinden bir zengine vahiy gelmeli değil miydi?” diye alay edenlerin, “Ayak takımını yanından kov” diye burun kıvıranların, kibrinden burnundan kıl aldırmayanların vay haline!

[ “Ben görünen ve görünmeyen tüm varlıkları yalnızca Bana ibadet etsinler; çalışsınlar, üretsinler, meydana getirsinler diye yarattım. Ben onlardan rızık istemiyorum. Beni yedirip içirmelerini de istemiyorum. Tam tersi rızkı veren, düşmez kalkmaz bir Allah’tır; kesinlikle! Onun için, şimdiki zalimlerin payına düşen, acele etmesinler, önceki yandaşlarının payına düşen gibi aheste aheste çıkacaktır. Söz verilen o günde inkarcıların vay haline!” Zariyat; 51/56-60].

Yani Allah’ın günboyu verdiği ekmeği, suyu, havayı, ömür boyu verdiği sağlığı, sıhhati ve her dem gelen binbir çeşit nimeti göremeyenlerin, yediği ekmeğe, içtiği suya, soluduğu havaya nankörlük edenlerin, üstelik de yoksullara küstahça “İstese Allah’ın doyuracağını biz mi doyuracağız?” diyenlerin vay haline! Yoksulun ahı aheste aheste çıkacak onlardan… Mazlumlar, bir gün, karanlıklarda konuştukları şeyi evlerin damından haykıracak! Eninde sonunda mazlumun duası zalimi devirecek! Zulmedenlerin nasıl bir inkılab ile devrileceklerini görecekleri o vadedilen günde onların vay haline!

[ “Onlar dünya hayatına dalıp onu ahirete tercih ederler. Allah’ın yolundan alıkoyup onu çarpıtmak isterler. İşte bunlar derin bir sapıklık içindedir. Şiddetli azaptan dolayı vay onların haline!” İbrahim; 14/2-3].

Yani onlar hem dünya hayatına (malına) taparlar, hem de herkesin tapmasını isterler. Allah’a ve ahiret gönüne iman edenlere tahammül edemezler. “Zenginlik bizde, demek ki Allah’ın sevdiği kulları bizleriz. Bizden daha büyüğü ve güçlüsü yok, gelin bize uyun vebali bize” derler. Böyle çok bilmiş küstahların, nasıl bir inkılap ile devrileceklerini görecekleri o vadedilen günde vay haline!

[ “Biz gerçeğin ta kendisi yoluyla sahte olanı darmadağın ederiz. Her sahte şey yok olur gider. Allah’a yaptığınız o yakıştırmalar yüzünden vay halinize! Enbiya; 21/16-18].

Yani “Ben Allah’ın seçilmiş kuluyum, milletiyim, ırkıyım, kavmiyim, mezhebiyim, cemaatıyım, grubuyum” diyenlerin, içi boş kuruntularla  avunanların, örümcek yuvalarını saray sananların, dinlerini hurafe çöplüğü üzerine kuranların, Allah’a olmadık yakıştırmalarda bulunanların, gerçeğin ta kendisi gelince her sahte şey gibi yok olup gidecek olanların vay haline!

[ “Dile gel dağ! Dile gel inceden inceye yazılıp dağıtılan kitap!  Dile gel çağlara meydan okuyan ev!  Dile gel yükselen gökyüzü! Dile gel kabaran deniz!; “Rabbinin azabı kesinlikle gerçekleşecektir!” Ona kimse engel olamaz.  O gün gök öyle bir sarsıntıyla sarsılacak ki, O gün dağlar öyle bir yürüyüşle yürüyecek ki… O gün bütün bunlar yalan diyenlerin vay haline! Ömür boyu oyunda oynaşta olanların vay haline!” Tur; 52/1-11].

Yani dağları dile gelemez sananların, yazılanları dile gelemez sananların, çağlara meydana okuyan Ev’i konuşamaz sananların, yükselen gökyüzünü, kabaran denizi dile gelemez sananların vay haline! Bütün bunların altında yaşayıp da, bunların tanıklığından kaçabileceğini sananların vay haline! Göklerin sarsılıp, dağların yürüdüğü gün vay onların haline! “Ölülerin dirilmesi hurafe; kıyamet, hesap, mahşer, cennet, cehennem diye bir şey yok, bunların hepsi hikaye, efsane,…” diyenlerin vay haline! Ömrü oyunla oynaşla geçenlerin vay haline!

[ “Onlar alacaklarının son kuruşuna kadar peşine düşerler. Ama iş vereceklerine gelince kıyısından kenarından nasıl çalıp çırpacaklarını hesaplarlar. Yolsuzluk yapanların vay haline! Mutaffifin; 53/1-2].

Yani alacak söz konusu olunca borçlunun tepesine binenlerin, verecek söz konusu olunca da kıyısından kenarından eksiltenlerin, evrakta sahtekarlık yapanların, nitelikli dolandırıcıların, naylon fatura düzenleyenlerin, rakamlar üzerinde kalem oynatanların, tüyü bitmemiş yetimin hakkını zimmetine geçirenlerin, arazi kapatanların, ihale oyunlarını pek iyi becerenlerin vay haline! Yolsuzluktan karnını ateşle dolduranların vay haline, vay!

[ “Kötülerin sicili tutulmuştur.

Bilir misin, sicil ne demek?

Orada her şey madde madde yazılmıştır.

O gün yalan diyenlerin vay haline!” Mutaffifin; 53/7-10].

Yani “Nasıl olsa kimse görmüyor, bir daha bu fırsat ele geçmez” diyerek yolsuzluk üstüne yolsuzluk yapanların, kötülüğü, sahtekarlığı, başkasının sırtından geçinmeyi meslek haline getirenlerin vay haline! Yaptıkları önlerine tek tek konulduğu gün, her şeyin anı anına videoya kaydedilmiş gibi gösterildiği gün, “Bunlar montaj” diyemeyecekleri o gün onların vay haline! Hem dünyada yaptığı yolsuzlukların hesabını vermek için Adalet devletinin pençesine düştükleri gün, hem de ahirette ilahî adaletin pençesine düştükleri gün onların vay haline!

[ “Para hırsıyla kendi yazdıklarını ‘Bu Allah’tandır’ diye sunanların vay haline! Uydurduklarından dolayı onların vay haline! Üstlendikleri vebalden dolayı onların vay haline!”Bakara; 2/79].

Yani vay haline o din adamlarının! Vay haline o tapınak tacirlerinin! Musa’nın, İsa’nın, Muhammed’in kürsüsünde oturup ağır ve taşınması güç yükleri insanların üzerine yükleyenlerin, bu yükleri taşımak içinse parmaklarını bile oynatmayanların, yaptıklarının tümünü gösteriş için yapanların, allı pullu din adamı kıyafetleri ile dolaşanların, toplantılarda başköşeye, tapınaklarda en seçkin yerlere oturmaya bayılanların, meydanlarda selamlanmaktan zevk duyanların vay haline!

Allah’ın kitabını okumak isteyenlere kapatanların, ne kendisine ne de başkasına açmayanların vay haline! Bir tek kişiyi dinlerine döndürmek için kıtalar dolaşıp, dinlerine döneni de kendilerinden iki kat cehennemlik yapanların vay haline! Nanenin, dereotunun, kimyonun ondalığını sayıp durmaktan adaleti, sevgiyi, merhameti unutanların vay haline! Küçük sineği süzüp ayıran fakat deveyi amuduyla yutanların vay haline! Yemeği “Sünnetir inşallah” deyip temizleyen ve fakat ömründe bir kap yemeği açlarla bölüşmemişlerin vay haline! Görkemli mezarlarda yatan curûfların vay haline!

“Ey din bilginleri, Ferisiler, ikiyüzlüler, engerek soyu!” Allah’ın kitabını okutmazsınız, kendi ellerinizle yazdıklarınızı ise sanki vahiymiş gibi ezberletirsiniz. Allah’ın adını azgın ihtiraslarınıza âlet edersiniz. Ayet alıp ayet satarsınız. Uydurup uydurup “Allah böyle dedi” diyerek pazarlarsınız. Allah’ı, Kitabı, Musa’yı, İsa’yı, Tevrat’ı, İncili (ve de Kuran’ı ve Muhammed’i) hepsini servet yığmaya alet etmeyi pek de iyi becerirsiniz. Din iman nutuklarıyla servet yığanların vay haline! Her kendini aldatan günahkârın vay haline!

***

Kur’an’da kimlere “vay haline” dendiğini gördünüz.

Onca kavlî ve kevnî ayetlere kör ve sağır kesilenleri, hırsızları, yolsuzları, despotları, tiranları, zalimleri, putperestleri, zevkperestleri, malperestleri, paraperestleri, dünyaperestleri, kariyeristleri, konformistleri vs. boyuna inzar ediyor yani derin uykulardan uyanışa çağırıyor…

Çok ilginç, nuzül sırasına göre dizince dikkatimi çekti; Kur’an “Vay onların haline” demeye “Namaz kılanlarla” başlıyor, gördüğünüz gibi “din adamları” ile de bitiriyor!

Mala mülke tapanların, dünya hayatını ebedi zannedenlerin, özellikle de servet ve iktidar sahiplerinin “vay onların haline” denerek sonlarının çok hazin olacağı haber veriliyor. Bu ayetlerin ilerisi ve gerisini (siyak ve sibakını) dikkatle okuyun, muhatabın hep bunlar olduğunu göreceksiniz.

Kur’an sanki bugüne sesleniyor…

Musa, İsa ve Muhammed sanki bugün konuşuyor…

Anlayana sivrisinek saz…