Tunus’ta bir üniversiteli gencin kendini yakmasıyla başlayıp dalga dalga tüm Arap ülkelerine yayılan isyan hareketlerinin öğrettiği çok şey var. Tunus’ta ve Mısır’da insanlar ellerinde “ekmek” ile yürüyüşe geçti. El-Hurriye (özgürlük), er-Rağife (ekmek) ve eş-Şerife (onur) diye yeri göğü inlettiler. Pide ekmeklerin üzerine el-Cu’i (açlık) ve el-Fakr (yoksulluk) yazılarıyla çığlık çığlığa...
Büyük Günah Nedir?
Acaba Kur’an’ın “büyük günah” dediği şey nedir? Namaz kılmamak mı? Oruç tutmamak mı? Başörtüsü takmamak mı? Kur’an’da “suç, günah, hata” tabirlerinden öte bir de “büyük suç/hata/günah” tabirleri geçiyor. Baktığımızda bunların 7 yerde geçtiğini görüyoruz. Ne olduğunu anlamak istiyorsanız, gelin birlikte bakalım. Nuzül (iniş) sırasına göre sıralıyorum; *** İlki NECM suresinde: “Göklerde ve yerde ne...
Vay Onların Haline
Kur’an’da 29 yerde “Vay onların haline!” yani “Yazıklar olsun, mahvoldu onlar!” anlamında müthiş derecede “sarsıcı” uyarı ve ikazlar var. Bunların neler olduğunu merak ettim ve tek tek bularak nuzül (iniş) sırasına göre dizdim. Baktığımızda “Vay onların haline” denilenler günceliğinden hiçbir şey kaybetmiş değil… Bakın, Mekke’den Medine’ye doğru 23 yıl süren vahyin iniş sürecinde kimlere “Vay...
İslam’ın Ritüelleri
“Ritüel” sözcüğü Hind-Avrupa kökünde “ritu” (saymak) imiş… Oradan Letinceye “ritus” (ayin, tören, merasim, örf, adet) olarak geçmiş, Orta-Latincede “ritüale” olmuş… Ordan da Fransızcaya “rituel”, İngilizceye “ritual” olarak yerleşmiş… “Âyin” kelimesi ise Türkçeye Farsçadan geçmiş ve görenek, tören, merasim anlamına geliyor. Osmanlıcada kullanılan “Şehrâyin” bu anlamda tören, merasim, şenlik ayı...
Kitap Yüklü Eşekler
Kur’an’ın, mal düşkünlerine “aşağılık maymun”… Yemede kırmızı çizgisi olmayan her türden yiyici takımına “domuz”… Kral/zengin uşağı din adamına “dilini sarkıtarak soluyan köpek”… dediğini ve şiddetli eleştiriler yönelttiğini gördünüz. (bkz. ‘Allah ile aldatanın önde gideni’ ve ‘Aşağılık maymunlar olun’ başlıklı makaleler). Şimdi de “Kitap yüklü eşekler” diye kime diyor onu göreceğiz...
Tek Çeşit yemek ve “Samirî’nin Buzağısı”
Malum, Kur’an’da “buzağı” anlatısı vardır. İçlerinde İsrailoğulları’nın da olduğu Mısırlılar, yeni bir yurt arayışı ile Musa önderliğinde Mısır’dan çıkarlar. Kölelikten kurtulup özgürce yaşayacakları yurda doğru ilerlerken türlü döneklikler yaparlar. ‘Özgürlüğün riskine’ katlanamayıp, ‘hür ve bağımsız olacağız diye böyle çöllerde sürünmektense tekrar eski kölelik gönlerine dönmek daha iyi’ diye...
Kendi Elleriyle Yonttuklarına Tapanlar
Saffât; 95: “ Dedi: Kendi ellerinizle yonttuklarınıza mı ibadet ediyorsunuz?” ( Gâle e ta’budûne mâ tenhitûn?) Yazının başlığı görüldüğü Hz. İbrahim’in bu sorusundan alınma. Ama ne soru? “İbrahim’in soruları” arasında en sarsıcı olanlarından birisi daha… Malum, Hz. İbrahim’e sağlığında üç beş kişi bile inanmamıştı. Ama öyle sorular sormuş, öyle sorgulamalar yapmıştı ki açtığı çığır...
Hayrettin Karaman’a Cevap
“Süleyman’ın mülkü” başlıklı yazımın girişinde, Kur’an’ın özellikle mülk ayetlerinin operasyona tabi tutulduğu fikrini örnekleme sadedinde bir mealden örnek vermiştim. Kral finansıyla hazırlanan bu meale “En kral meal” demiştim. Meal heyeti arasında yer alan Hayrettin Karaman Hoca, bu yazım üzerine köşesinde beni dikkate, edebe ve insafa davet etmiş. (Yeni Şafak; 28.10.2010). Söylediklerimi...
Hırsız Kimdir?
Başlıktaki kelime size neyi çağrıştırıyor? İlk duyduğunuzda zihninizde beliren fotoğraf nedir? Beliren fotoğrafı zihninizde tutun… Fotoğraf karesine iyice bakın, yakından, daha yakından bakın. Fotoğrafta gördüğünüz zengin mi yoksul mu? Yoksul değil mi? “Hırsızın elini kesin” (Maide; 5/38) veya “Çalmayacaksın” (Çıkış; 19/15) buyruklarını duyduğunuzda oluşan fotoğraf da aynı değil mi? Zenginin...
Süleyman’ın Mülkü
Kur’an, “Süleyman’ın mülkü” hakkında “şeytanca telkinlere” uyanlardan bahseder. Acaba bununla anlatılmak istenen nedir? Dahası kimdir bu şeytanca telkinlere uyanlar? Bu önemli. Çünkü dinî muhayyilede “Süleyman’ın mülkü” efsanesi, nice dindarın, aslında şeytanca telkinden başka bir şey olmayan zenginlik hayalini süslüyor ve buradan meşruiyet alıyor. Öyle ki buradan girilerek, sonsuz zenginlik ve...