Kur’an’da Karun kıssasının etraflıca yer aldığı Kasas suresinin “Bu Kur’an iki şehirden birindeki güçlü ve zengin bir adama indirilmeli değil miydi?” (Zuhruf; 31) itirazlarının yükseldiği sırada indiği rivayet edilir. Bu nedenle olmalı ki Firavun, Haman, Karun ve bunlara karşı Musa’nın mücadelesinin anlatıldığı Kasas suresi şöyle başlar: “Firavun yeryüzünde büyüklük taslamış ve halkını sınıflara...
Kur’an’da nuzül sırasına göre 16. ve 17. sırada yer alan iki sure var ki ele aldığı konu itibariyle ilkini “kapitalizmin”, ikincisini de “abdestli kapitalizmin” panzehiri olarak görüyorum. Bunlar “Tekâsür” ve “Mâun” sureleridir… Gayet kısa olan bu surelerin nuzül sırasında peşpeşe yerleştirilmesi de ilginç. Bu surelerin ilki (Tekâsür) insandaki ruh köküne inerek kapitalizmin “aslını”, ikincisi de...
Medine’nin kaynaklarda 80’e yakın ismi geçiyor. Bunlardan birisi de “Dâru’s-Selam”… “Barış, Esenlik ve Adalet Yurdu” anlamına gelen bu isim, çağlar önce Hz. Süleyman tarafından şimdiki Küdüs hakkında da kullanılmıştı: Jarusalem… Bunlar, aynı zamanda, Müslümanların yeryüzündeki ezeli hedefini gerçekleştirme teşebbüsü oluyor: “Allah Dâru’s-Selam’a çağırıyor.” (Yunus; 25). Peygamberimiz Medine’ye...
Anadolu’da bir köy evi veya camisinden… İran’da bir kasaba mescidinin rafından… Filistin’de bir kitapçıdan… Endenozya’da bir kütüphaneden… Tunus’da misafir olduğunuz bir evin kitaplığından… Velhasıl dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir mescid, cami, kitapçı veya kütüphaneden onu aldığınızda üzerinde şunu yazdığını görürsünüz: Kur’an-ı Kerim… Bir kitabın adı onu özetler değil mi? Bir...
Bu makalede İslam’ın öteki yüzünden yani aykırı tarihinden bir “fekku ragabe” (kölelere özgürlük!) çığlığının hikayesini okuyacaksınız… Kur’an’ın daha ilk surelerde (Beled; 90/13) tutuşturduğu o ateşe yanan zenci kölelerin; İslam tarihinin Spartaküslerinin o çoşkulu, bir o kadarda acılı, ibret dolu hikayesi… Bir kez daha “tarih ibret alınsaydı hiç tekerrür eder miydi” dedirten, o büyük öfke...
(Not: Aşağıdaki yazı bundan 8 yıl önce 2002 seçimlerinden hemen sonra yazıldı. 2003 yılında çıkan “İhya’dan İnşa’ya” kitabıma da aynı başlıkla koydum. Son zamanlarda inşa etmeye çalıştığımız söylemin temel gerekçelerini gayet açık ortaya koyuyor. Mesele gelip geçici iktidarlarla ilgili değil; iş derinlerde ve temel “din algısının” dönüşümü ile ilgili. Gördüğüm lüzum üzerine yeniden yayınlıyorum…)...
Malum, İbn Haldun’un (öl. 1406) Mukaddimesi’nde en temel kavram “mülk”… Öyle ki tüm Mukaddime “mülkün tabiatına dair” derinlemesine analizdir. Mukaddime’de mülk, kök anlamına uygun olarak “iktidar ve mal” anlamında kullanılır. Mülkün iktidar boyutuna daha fazla değinilirken mal boyutu da ihmal edilmez. Mal-emek-değer arasındaki ilişkileri köklü bir şekilde ele alan İbn Haldun, Karl Marx’ın...
Malum, Kur’an’da tabiat (doğa) tasvirleri yapan ayetler vardır. “Gökten su indirmek… Toprağı ekmek… Üzüm bağları, yonca tarlaları, zeytin ağaçları, hurmalıklar, yemyeşil çayırlar, ormanlar, meyveler, develer, sekiz çift sığır… Gece ve gündüzün birbiri ardınca gelmesi, ışık saçan güneş, parlayan ay, ışıldayan yıldızlar…vs. Bütün bu tasvirlerin “Yerde, gökte, tende, canda bir Yaratan sezdirtme”ye...
Malum, Kur’an’da cehennem sahneleri vardır. “Derileri kavuran ateş”, “Etleri lime lime dökülmek” “İrin içmek”, “Yakıtı taş ve insanlar olan ateş” “Pislik yedirmek”, “Zakkum ağacından yemek” vb. korkunç azap tehditleriyle karşılaşırız bu sahnelerde. Acaba bu sahneler kime yönelik? Cehennem sahnelerinde neden bu denli öfke var? Bu öfke kime? Neden bu kadar kızıyor Allah? Aşağıda Kur’an’da nuzül...
“Dört kitabın manası bellidir bir Elif’te” demiş Yunus Emre… Ne güzel, ne derin bir söz. Dört kitabın manası “bir”, hepsinin özü bir… Yeryüzündeki “ilahî bildiriler” bunlar; döner dolaşır aynı şeyi anlatırlar. Onun için “Tevrat ehli” yanlarındaki ile amel etsin, “İncil ehli” içinde yazanlara uysun, “Furkan ehli” gereğini yerine getirsin der Kur’an…(Maide; 66, 68).Bu ne demek? Yani: “Tevratçılık...